Autor: Simone Aglan-Buttazzi
Istnieje kilka sposobów na uzyskanie dostępu do drukowanych polskich książek w Berlinie. Najlepszą opcją jest zawsze biblioteka, na przykład ta w Instytucie Slawistyki i Hungarystyki. Jeśli jednak człowiek ma ochotę na zakupy i chciałby uniknąć Internetu, to nie ma zbyt dużego wyboru. Punktem odniesienia pozostaje ➚buchbund w „Kreuzköllnie”, ale to nie jedyna księgarnia z tytułami po polsku.
Do 2022 roku można było znaleźć kilkanaście takich książek w Dussmannie, największym lokalnym centrum handlowym z produktami kulturalnymi. Na pierwszym piętrze, niedaleko księgarni anglojęzycznej, znajduje się dział poświęcony książkom importowanym. Takie tomy są przede wszystkim z Francji, Hiszpanii, Włoch i Rosji, a w osobnym pomieszczeniu jest dużo książek dla dzieci. Ostatnio Dussmann został całkowicie zreorganizowany i teraz niektóre rzeczy trudno znaleźć. Wśród nich wydaje się, że zniknęły książki w języku polskim. Jedyne języki słowiańskie, które pozostały, to rosyjski i ukraiński. Podręczniki językowe są zawsze dostępne, bardzo dobrze, ale to nie jest klasyczna lektura na relaks…
Doskonałą alternatywą do Dussmanna jest mały antykwariat w Neuköllnie, w pobliżu Boddinstrasse. Nazywa się Pequod Books. Na marginesie, to naturalnie cytat z Melvilla, czyli z powieści Moby Dick: kapitan Ahab podróżował na statku o tej samej nazwie. Właścicielem księgarni jest Álvaro, przyjazny bibliofil – oraz artysta wizualny – który wciąż wierzy w wolny przepływ kultury. Mimo inflacji jego używane książki mają nadal rozsądne ceny.
Gdy zbliżamy się do Pequod Books, widzimy dwa napisy na tablicy: „Books” (strzałka w stronę drzwi) i „No Books” (strzałka na zewnątrz). Fasadę zajmują graffiti ze zwierzętami sawanny: lew i gazela, żyrafa i zebra. Dlaczego sawanna, a nie morze ze statkiem? Bo graffiti są starsze niż księgarnia. Typowa berlińska sytuacja!
Wewnątrz znajdują się dwie sale pełne tomów. W pierwszej jest szereg regałów, których półki zawierają książki po hiszpańsku (kastylijsku), portugalsku, rumuńsku, szwedzku, duńsku, turecku, węgiersku, włosku… i oczywiście po polsku. Na krótkiej ścianie znajdują się książki w języku francuskim. Inna ściana oferuje wiele książek w języku angielskim. W drugiej sali są książki po niemiecku, podzielone na kategorie: literatura piękna, dziecięca, poezja, filozofia, psychologia, historia, krytyka literacka, socjologia, sztuka, kino.Cztery regały polskich książek w pierwszym pokoju nie są w ten sposób skategoryzowane – książki w nich stoją tylko w porządku alfabetycznym. “Mam około 80-100 używanych książek w języku polskim”, wyjaśnia Álvaro, “w tym jedną trzecią dla dzieci. Chociaż nie znam tego języka, dzięki Google Translate mogę wybrać, co kupuję. Podobnie jak w przypadku innych języków, w języku polskim oferuję tylko książki, które mi się podobają”. Można więc tu znaleźć powieść Faraon Bolesława Prusa w dwóch tomach (wydanie z 1954 roku), teksty Alice Munro oraz Eleny Ferrante (w tłumaczeniu), kilka komiksów Disneya (tłumaczone z włoskiego!), katalogi wystaw polskich, znane i mniej znane opowiadania sci-fi. Radosny chaos, tak bardzo, że Pequod mógłby się nazywać Babilonem. To idealne miejsce na zagubienie się wśród sawanny języków. Hic sunt leones… i polski ryczy z nimi.
- Simone o sobie: Urodziłem się w Bolonii, gdzie pod koniec lat 90 studiowałem nauki o komunikacji społecznej i mediach. Mieszkam w Berlinie od 2006. Pracuję jako tłumacz na własny rachunek i poza polonistyką studiuję bibliotekoznawstwo. Dla mnie nie ma nic piękniejszego niż pójście do kina – na film polski.
Autorka: Anja Wycisk
W Berlinie jest dużo Polek i Polaków i istnieje sporo spotkań towarzyskich oraz ofert kulinarnych i kulturalnych. Jak komuś brakuje polskiej kuchni, polskiego produktu albo rozmowy po polsku, są miejsca, żeby zaspokoić te potrzeby.
W księgarni buch.bund nie tylko jest możliwość pogadać sobie po polsku, ale też można znaleźć najnowszą polską literaturę w środku Berlina. Niepozorny z zewnątrz sklep oprócz książek polskich mieści też niemieckie i jest doskonałym miejscem dla berlińskich miłośników literatury.
Poza ofertą literacką w sklepie jest też możliwość zamówienia książek z Polski. Jest także regał z książkami antykwarycznymi, więc czasami też bardziej specjalne życzenia książkowe tu będą spełniane. Na tyłach sklepu znajduje się mała kawiarnia, więc po przejrzeniu książek można sobie wygodnie wypić kawę na miejscu i poświęcić się swoim nowym książkom.
Sklep nie jest jednak popularny tylko jako księgarnia, ale przede wszystkim jako miejsce spotkania i wymiany kulturalnej. Przed pandemią regularnie się odbywały różne wydarzenia w buch.bund: Odczyty z polskimi autorami, dyskusje i prezentacje książek. Dla zainteresowanych osób niemówiących po polsku czasami była możliwość symultanego tłumaczenia przez słuchawki. Te wydarzenia nie bały się krytycznie zajmować wrażliwymi tematami – takimi jak na przykład pomnik polski, który ma powstać w Berlinie, albo polsko-żydowskie relacje. Czasami buch.bund wyprzedzał swój czas:
Ostatnie wydarzenie odbyło się w styczniu 2020 r. i prezentowało książkę “Poniemieckie” autorki Karoliny Kuszyk. Książka zajmuje się życiem Polaków, którzy się po drugiej wojnie światowej osiedlili na dawnych niemieckich ziemiach wschodnich. W Polsce “Poniemieckie” zostało wydane w roku 2019, tłumaczenie na język niemiecki ukazało się trzy lata później w październiku 2022 r., dostało się na listę bestsellerów tygodnika Der Spiegel i doczekała się wielu dobrych recenzji w niemieckich mediach.
Niestety od czasów pandemii nie było żadnych wydarzeń w buch.bundzie, ale miejmy nadzieję, że niedługo znowu wrócą. Do tego czasu możemy kupić najnowszą polską literaturę i nie musimy w tym celu przekraczać granicy niemiecko-polskiej, tylko tę do Neukölln.
buch.bund znajduję się niedaleko Maybachufer, w Sanderstraße 8 w Nord-Neukölln i gorąco polecam wizytę.